W dniu 27 września o godz. 12.30 w gorajeckiej świątyni odbędzie się wyjątkowy chrzest – chrzest dzwonów, które po ponad 70 letniej przerwie powrócą do tej wyjątkowej wsi i znów zabrzmią z dzwonnicy gorajeckiej cerkwi.
Cerkiew w Gorajcu, która obecnie pełni funkcję kaplicy rzymskokatolickiej jest jednym z najcenniejszych zabytków architektury drewnianej w Polsce. Wybudowana w 1586 nieprzerwanie służy mieszkańcom tej malowniczej podkarpackiej miejscowości. Trzy dzwony o imionach Michał, Jan i Piotr zostały w czasie wojny ukryte przez mieszkańców, ponieważ stanowiły cenny łup wojenny. W Gorajcu znaleziono sprytny sposób szybkiego i niepozostawiającego śladów ukrycia dzwonów. Topiono je w studniach. Niestety mimo rzetelnych poszukiwań pana Adama Bobrowicza, nie udało się ukrytych dzwonów odszukać. Dlatego sołtys wsi Henryk Nienajadło postanowił zmobilizować mieszkańców, zarówno obecnych jak i tych dawnych do zakupu nowych dzwonów i nazwaniu ich imionami swoich poprzedników. Sołtys podkreśla, że dzwony są potrzebne, a miejscowa legenda mówi, że powrót dzwonów jest warunkiem powrotu życia do wsi, w której obecnie mieszka zaledwie 41 mieszkańców. Mieszkańcy liczą, więc, że nowe dzwony zapewnią Gorajcowi aktywny rozwój.
Sama ceremonia poświęcenia dzwonów będzie miała też wyjątkowy charakter, gdyż wezmą w niej udział zarówno rzymsko jak i grekokatoliccy duchowni. Jest to symbol wielokulturowych korzeni gorajeckiej świątyni, która przez stulecia służyła wyznawcom chrześcijaństwa różnych obrządków. Początkowo prawosławia, od momentu unii brzeskiej grekokatolikom, a obecnie rzymskokatolickiej społeczności miejscowości. Dzięki powrotowi do cerkwi ikonostasu od 2011 corocznie odprawiane są w niej również nabożeństwa w liturgii wschodniej.
Dzwony gorajeckie zostały ufundowane przez: Św. Michał – Irenę i Adama Bobrowiczów; Św. Jan Apostoł i Ewangelista – ks. kan. dr. Stanisława Solilaka oraz największy z nich Św. Piotr – ufundowany przez byłych i obecnych mieszkańców Gorajca – z racji 100. Rocznicy urodzin św. Jana Pawła II.
Dzwony są swoistym symbolem odrodzenia miejscowości i porozumienia w duchu wiary pomiędzy Ukraińcami i Polakami niegdyś wspólnie zamieszkującymi tę miejscowość.
Już od IX wieku używano dzwonów w celach świeckich. Zwoływały one lud pod broń, wzywały do gaszenia pożarów, ratowania z powodzi lub ostrzegały przed napadem wroga. Były więc, przed wynalezieniem innych środków masowej komunikacji, jedynym sposobem, by zgromadzić ludzi.
Przewodnik po gorajeckiej świątyni Jolanta Piotrowska często opowiada turystom, że zastosowanie dzwonów jest nie tylko praktyczne, ale przede wszystkim duchowe. Dzwony są określane jako „Pismo w dźwięku” w odróżnieniu od „Pisma w obrazie”, stanowią broń w walce duchowej. Ustalił się obyczaj święcenia dzwonów zarówno wewnątrz jak i na zewnątrz. Kapłan kładzie ręce na dzwon, aby go błogosławić. Nadaje mu się wówczas imię świętego.
Powrót dzwonów to kolejny z elementów renowacji zabytkowego kompleksu cerkiewnego w Gorajcu. Po przeprowadzonym na początku XXI wieku remoncie świątyni, obecnie rozpoczęły się prace zabezpieczające bezcenne polichromie. Dotychczas mieszkańcy wsi zebrali na ich remont 50 tys zł. Potrzebują, aż 370 tys. zł.
