40 lat temu, w sierpniu 1980 r., na Wybrzeżu wybuchły strajki, których efekty okazały się przełomowe dla losów Polski iEuropy Środkowo-Wschodniej. Po raz pierwszy w dziejach bloku państw komunistycznych władze zdecydowały się na podjęcie jawnego i otwartego dialogu ze społeczeństwem. Skala sprzeciwu zmusiła je do zaakceptowania 21 postulatów Międzyzakładowego Komitetu Strajkowego, m.in. powołania niezależnego, samorządnego ruchu związkowego. Podpisanie porozumienia w Gdańsku 31 sierpnia 1980 r. między komisją rządową a MKS i powstanie „Solidarności” uruchomiły nieznaną dotąd aktywność społeczną.
17 września 1980 r. przedstawiciele Międzyzakładowych Komitetów Założycielskich przyjęli statut, który rozstrzygał powstanie Niezależnego Samorządnego Związku Zawodowego „Solidarność” – ogólnokrajowego związku o strukturze regionalnej. Wkrótce związek liczył niemal 10 mln członków – było to 80 proc. pracowników sektora państwowego. Organizacje związkowe powstały w niemal wszystkich zakładach pracy. O Solidarności Regionu Rzeszowskiego opowiedzą m.in.:
1. Nieżyjący już Antoni Kopaczewski - współtwórca regionu rzeszowskiego NSZZ "Solidarność" w 1980 r., jeden z sygnatariuszy porozumień rzeszowsko- ustrzyckich z 1981 r. i pierwszy przewodniczący rzeszowskiej "Solidarności". W lutym 1981 brał udział w zorganizowaniu strajku, który doprowadziłdo podpisania porozumień rzeszowsko-ustrzyckich (sygnował je jako jeden z dwóch przedstawicieli Międzyzakładowego Komitetu Założycielskiego NSZZ „Solidarność" Rzeszów). Po wprowadzeniu stanu wojennego został internowany na okres od grudnia 1981 do sierpnia 1982. Od 1983 był liderem regionalnego oddziału Solidarności Walczącej. Po przemianach politycznych od lat 90. wybierany do rady miejskiej w Rzeszowie. W wyborach w 2006 i w 2010 mandat uzyskiwał z listy Prawa i Sprawiedliwości.
2. Adam Śnieżek; od IX 1980 w „S”; współzałożyciel, następnie członek Prezydium KZ w WSK PZL. 13 XII 1981 internowany do Ośrodka Odosobnienia w Załężu k. Rzeszowa, zwolniony 29 IV 1982. 1982-1989 działacz tajnych struktur „S” w WSK PZL, członek RKW w Rzeszowie. W 1983 objęty postępowaniem karnym w związku z wydawaniem podziemnego pisma „Łącznik” i innych czasopism, dochodzenie umorzono na mocy amnestii z 21 VII 1983. Współorganizator kolportażu prasy i wydawnictw podziemnych (we współpracy m.in. z Krzysztofem Rumińskim i Gabrielą Rybacką w Warszawie).
3. Zbigniew Sieczkoś - Od IX 1980 w „S”; od VII 1981 członek Prezydium MKR Regionu Rzeszowskiego. 1981/1982 inicjator utworzenia RKW w Rzeszowie, 1982-1989 jej przewodniczący, współautor linii programowej propagowanej na łamach biuletynu „Solidarność Trwa” w formie komunikatów; organizator druku i kolportażu w regionie rzeszowskim i Stalowej Woli oraz kolportażu ze Stalową Wolą i Krakowem; przedstawiciel regionu w kontaktach z innymi środowiskami podziemia; 1988-1992 członek Diecezjalnej Rady Kultury przy ordynariuszu przemyskim bp. Ignacym Tokarczuku. W 1988 członek Komitetu Obchodów Rocznicy 11 Listopada w Rzeszowie. Od IX 1988 prowadził jawną działalność, początkowo poprzez powołane przez RKW Biuro Informacyjno- Koordynacyjne, od I 1989 przewodniczący jawnej RKW. Po 13 XII 1981 represjonowany (rewizje, zatrzymania, przesłuchania, dwukrotnie objęty postępowaniem prokuratorskim, umorzonym na mocy amnestii, wnioski do kolegium ds. wykroczeń, zastraszanie członków rodziny, np. przesłuchiwanie nieletniego syna).
4. Wojciech Buczak od 1980 w „Solidarności”. Po wprowadzeniu stanu wojennego współpracował z podziemiem, zajmował się m.in. dystrybucją wydawnictw drugiego obiegu. Od 1989 był etatowym działaczem związkowym, od 1992 wiceprzewodniczącym, a w 1998 objął stanowisko przewodniczącego zarządu Regionu Rzeszów NSZZ „S”.
