W związku z 250. rocznicą zawiązania Konfederacji Barskiej i ogłoszeniem Roku 2018 - Rokiem Konfederacji Barskiej oraz Jubileuszem 100-lecia Odzyskania przez Polskę Niepodległości w Dukli, w Nowym Żmigrodzie i Iwli odbędą się Ogólnopolskie Obchody 250. Rocznicy Konfederacji Barskiej w Beskidzie Niskim. Organizatorem tych obchodów jest Towarzystwo Miłośników Nowego Żmigrodu i Muzeum im. Leona Karcińskiego w Nowym Żmigrodzie oraz Muzeum Historyczne-Pałac w Dukli, przy współudziale Gminy Dukla i Gminy Nowy Żmigród. Przedsięwzięcie realizowane jest w ramach ogłoszonego przez Zarząd Województwa Podkarpackiego otwartego konkursu ofert na realizację zadań publicznych Województwa Podkarpackiego w zakresie kultury w 2018 roku - pn.: Wydarzenia kulturalne. Zadanie dofinansowane jest z budżetu Województwa Podkarpackiego.
Patronat Narodowy nad tymi obchodami objął Prezydent RP Andrzej Duda. Patronat Honorowy objęli: Marszałek Sejmu Marek Kuchciński, Marszałek Senatu Stanisław Karczewski, Wojewoda Podkarpacki dr Ewa Leniart, Marszałek Województwa Podkarpackiego Władysław Ortyl, Starosta Krośnieński Jan Juszczak, Burmistrz Dukli Andrzej Bytnar, Wójt Gminy Nowy Żmigród Grzegorz Bara oraz Dyrektor Instytutu Pamięci Narodowej Oddział Rzeszowie dr Dariusz Iwaneczko, Dyrektor Muzeum Wojska Polskiego dr Adam Buława i Dyrektor Muzeum im. Kazimierza Pułaskiego w Warce Iwona Stefaniak. Patronat Medialny objęli: TVP 3 Rzeszów, Polskie Radio Rzeszów, TV Obiektyw Krosno oraz tygodnik Nowe Podkarpacie, miesięczniki Dukla.pl i Region Żmigrodzki oraz portale internetowe: terazKrosno.pl i NowyŻmigród 24.pl.
Konfederacja Barska (1768-1772) uznawana jest za pierwsze polskie powstanie narodowe. Ten zbrojny zryw został zapoczątkowany 29 lutego 1768 roku w Barze na Podolu zaprzysiężeniem aktu założycielskiego w obronie ojczyzny, wiary katolickiej i wolności. Skierowany był przeciwko protektoratowi Imperium Rosyjskiego, królowi Stanisławowi Augustowi Poniatowskiemu i popierającym go wojskom rosyjskim oraz ustawom, w tym równouprawnienia dla innowierców, narzuconym na sejmie sterroryzowanym przez wojska rosyjskie. Ruch konfederacki swoim zasięgiem objął tereny całej Rzeczypospolitej i trwał przez cztery lata. Jednym z ważnych ośrodków ruchu stało się karpackie pogranicze, zwłaszcza rejon Beskidu Niskiego. W wielu miejscach przy granicy powstały obozy konfederackie, które miały duże znaczenie dla podtrzymania polskiego oporu. Te tereny znalazły się na szlaku bitewnym Kazimierza Pułaskiego, marszałka łomżyńskiego, który przygotowywał tutaj nowe oddziały do walki, organizował stąd wypady na nieprzyjaciela i toczył bitwy i potyczki na tym obszarze. W obozie pod Konieczną ogłaszano uchwały i odezwy Generalności, najwyższej władzy obradującej w Preszowie.
Z uwagi na historyczne związki Beskidu Niskiego z działaniami Konfederacji Barskiej, w dniach 12 - 13 i 19 maja br. zaplanowano uroczystości rocznicowe w Dukli, Nowym Żmigrodzie i Iwli.
W pierwszym dniu obchodów, tj. 12 maja (sobota) w Muzeum Historycznym-Pałac w Dukli odbędzie się pod patronatem naukowym JM Rektora Uniwersytetu Rzeszowskiego prof. dr hab. Sylwestra Czopka Międzynarodowa Konferencja Naukowa, pt.: „Dla wolności ginę”- kontekst historyczny i kulturowy Konfederacji Barskiej w 250. rocznicę jej zawiązania. Część naukowa współorganizowana jest z Instytutem Archeologii Uniwersytetu Rzeszowskiego, z prof. dr hab. Michałem Parczewskim. W konferencji udział wezmą i wygłoszą referaty wybitni specjaliści - znawcy tematu z ośrodków naukowo-badawczych w Warszawie, Krakowie i Rzeszowie oraz z Preszowa na Słowacji. Prelegenci przedstawią najnowsze wyniki badań w tym obszarze tematycznym.
W drugim dniu, tj. 13 maja (niedziela) uroczystości rocznicowe zainauguruje Msza Święta koncelebrowana odprawiona w kościele pw. śś. Piotra i Pawła w Nowym Żmigrodzie w intencji poległych Konfederatów Barskich w Beskidzie Niskim, następnie w programie objazd terenowy po miejscach związanych z działaniami Konfederatów Barskich, uroczyste odsłonięcie pomnika Kazimierza Pułaskiego w Nowym Żmigrodzie, połączone ze złożeniem kwiatów i okolicznościowymi wystąpieniami oraz zwiedzenie wystawy dotyczącej Konfederacji Barskiej w żmigrodzkim Muzeum im. L. Karcińskiego.
W trzecim dniu obchodów - 19 maja (sobota) dla upamiętnienia walk konfederackich pod Iwlą na polach iwielskich odbędzie się uroczysta Msza Św. polowa w intencji Konfederatów Barskich i Ojczyzny połączona z odsłonięciem obelisków upamiętniających 250. rocznicę Konfederacji Barskiej i 100. rocznicę Odzyskania Niepodległości przez Polskę.
